Azərbaycanda ən məşhur proqramlaşdırma dilləri və İT maaşlar – 2018
Adətən, proqramlaşdırmaya yeni başlayanlar başlamazdan əvvəl hansı proqramlaşdırma dilini (dillərini) öyrənməyin perspektivli olması ilə bağlı suallar verirlər. Bu suallar isə daimi olaraq kəskin müzakirələrə səbəb olur. Təəssüf ki, bununla bağlı dəqiq statistika təqdim edəcək bir mənbə yoxdur.
Facebook-da Şamxal Məhərrəmovun paylaşımını gördüm. Azərbaycanda ən çox istifadə olunan proqramlaşdırma dilləri, proqramçı vakansiyaları üzrə maaşlar kimi statistik məlumatlar qeyd olunmuşdu. Əlbəttə ki, belə gözəl bir işə biganə qala bilməzdim. Özünün də icazəsi ilə, sizə 2018-ci il üçün Azərbaycan şirkətlərində İT vakansiyalarda tələb olunan proqramlaşdırma dilləri üzrə statistikanı paylaşıram.
Məqaləyə keçməzdən əvvəl statistikanın, məlumatların necə toplandığını Şamxal bəyin özündən eşidək:
* Göstəricilər iş elanları saytlarından Python vasitəsilə toplanıb. Bəziləri isə manual olaraq FB-dən götürülüb. Ümumi olaraq 289 vakansiya elan edilib. Bunlardan isə sadəcə 121-i maaş göstərib.
* Bəzi rəqəmlər real faktları əks etdirməyə bilər. Məsələn, Əhməd, vakansiyada maaş göstərməyən və ya az maaş göstərən hansısa şirkətə işə düzəlib və > 4000 azn maaş ala bilər və s.
Məlumatlar proqramlaşdırmada “scraping” dediyimiz üsul ilə toplanıb. Scraping və onun necə işlədilməsi qaydası ilə Node.js məqaləmizdən öyrənə bilərsiz.
2018-ci ildə Azərbaycanda ən məşhur proqramlaşdırma dilləri
- JavaScript – 31.9% – 144 vakansiya
- Java – 29.5% – 133 vakansiya
- C# – 16.2% – 73 vakansiya
- PHP – 14.9% – 67 vakansiya
- Python – 4.4% – 20 vakansiya
- C++ – 2.9% – 13 vakansiya
- Ruby – 0.2% – 1 vakansiya
Proqramlaşdırma dilləri üzrə nəticələrin izahı
Hazırki dövr internet əsri olduğundan əlbəttə ki, veb proqramlaşdırma daha çox önə çıxır. Vebdə də demək olar ki, hər istiqamətdə istifadə olunan dil sözsüz ki, JavaScript-dir. Buna görə də JavaScript-in top 1-də olması gözlənilən idi.
JavaScript hazırda sürətlə inkişaf edən proqramlaşdırma dillərindən biridir. Google, Microsoft, Facebook, Netflix, Mozilla və s. kimi nəhəng texnologiya şirkətləri tərəfindən dəstəklənir və inkişaf etdirilir. Həmçinin, öyrənilməsi rahat olduğundan yeni başlayanlara da tövsiyyə olunur.
Dünyada JavaScript-in backend-də istifadəsi geniş yayılsa da, ölkəmizdə hələ ki, frontend proqramlaşdırma üçün istifadə olunur. Yerli şirkətlərin iş elanlarında Node.js ilə bağlı vakansiya görməmişəm.
Java və C# uyğun olaraq 2 və 3-cü yerləri bölüşürlər. Əsasən dövlət və bank sektorları üçün istifadə olunan dillərdir. Həmçinin özəl sektorda enterprise işlərin görülməsi üçün bu dillərdən geniş istifadə olunur. Adətən, yerli bankların vakansiyalarını tez-tez görürəm. Görünən odur ki, bu sahələr üzrə ölkədə İT-yə daha çox diqqət yetirməyə başlayırlar.
Köhnə dostumuz və ən çox tənqid edilən proqramlaşdırma dillərindən PHP sırada 4-cü yerdədir. Bütün tənqidlərə və 4-cü olmasına baxmayaraq, PHP yerli şirkətlərdə webdə backend üçün istifadə olunan ən məşhur dildir.
Java, C#, Python-la da web proqramlaşdırmada backend yazmaq olur. Sadəcə bunun üçün əlavə texnologiyalar, framework-lər öyrənməyə ehtiyac yaranır. PHP ilə buna ehtiyac qalmır, dilin özü istənilən çətinlikli proyektlər yazmağa imkan yaradır. Amma əlbəttə ki, daha sürətli və keyfiyyətli işlər üçün PHP framework öyrənmək vacibdir.
Siyahının sonlarını isə Python, C++ və Ruby tamamlayır. Python dünyada məşhurlaşan proqramlaşdırma dili olsa da, hələ ki ölkəmizdə yerli şirkətlər tərəfindən çox az istifadə olunur.
C++ aşağı səviyyəli proqramlaşdırma dili (maşın koduna yaxın dil) olduğundan öyrənilməsi çətindir. Həmçinin, yerli şirkətlərin ƏS, hardware (aparat təminatı), oyun sahəsində proyektləri olmadığından bu dilə təlabat çox aşağıdır.
Ruby həmçinin dünyada məşhur dillərdəndir, lakin Azərbaycanda yalnız yerli şirkət olan Buglance-da vakansiya görmüşəm.
2018-ci il ölkədə ən populyar framework-lər
Proqramlaşdırma dilləri haqqında danışmışkən, framework-lərə nəzər salmağımız yaxşı olardı. 2018-ci ilin framework statistikası aşağıdakı kimidir:
- ASP.NET – 32.2% (C#)
- Spring – 28.8% (Java)
- Laravel – 14.4% (PHP)
- Yii – 10.3% (PHP)
- CodeIgniter – 6.2% (PHP)
- Symfony – 4.8% (PHP)
- Ruby on Rails – 2.1% (Ruby)
- Django – 1.4% (Python)
Elan saytlarında necə olduğunu bilmirəm, amma Facebook-da elanlarda daha çox Codeİgniter, Symfony, Yii olaraq vakansiyalar qarşıma çıxıb.
Bu 4 PHP framework-ün ümumi faiz cəmi isə %35.7-dir.
Yuxarıdakı siyahıda JavaScript framework-lər qeyd olunmasa da, ayrıca diaqramda statistika belədir:
- Angular – 67.5% (framework)
- React – 22.5% (kitabxana)
- Vue – 7.5% (framework)
- React Native – 2.5% (kitabxana)
Çox güman siyahıda bilərəkdən jQuery əlavə olunmayıb. Çünki, 85-95% veb proqramçı vakansiyalarında jQuery məcburi tələb kimi qeyd olunur. Yəni, qeyd olunsa idi, jQuery 1-ci yerdə olardı.
Digər framework və kitabxanalar adətən vakansiyalarda “arzuolunan” kimi işarə olunur. Buna baxmayaraq, JavaScript və jQuery ilə praktiki biliklər olandan sonra Angular, React və Vue-dan birini öyrənmək məsləhətdir.
React Native mobil proqramlaşdırmaya aid olsa da, JavaScript kitabxana olduğundan siyahıda öz yerini tutub.
Proqramlaşdırma dillərinə görə orta maaş statistikası (2018)
- C++ – 1280 AZN
- Java – 1210 AZN
- JavaScript – 1133 AZN
- C# – 1080 AZN
- iOS Developer – 1015 AZN (Objective-C, Swift)
- Android Developer – 1000 AZN (Kotlin, Java)
- PHP – 880 AZN
Yuxarıda qeyd etdiyim kimi C++ proqramçılar ölkədə azlıq təşkil etdiyindən maaşın yuxarı olması normaldır.
Java və C# üzrə şirkətlər (banklar) adətən təcrübəli proqramçılar axtarırlar, buna görə də maaş ortalaması yuxarı olur. JavaScript ilə də eyni məntiq doğrudur. Təcrübəli proqramçıları (framework, kitabxana bilən) iş qəbul üçün maaşın yüksək olması zərurəti yaranır.
iOS və Android proqramçı vakansiyaları nadirən olur və bu sahələr üzrə proqramçılar da azlıq təşkil edir.
PHP-ni kiçik və orta bizneslər də istifadə etdiyindən ortalama maaş aşağıdır. Lakin vakansiyalar çoxdur və yeni başlayanlar üçün işə qəbul olmaq fürsəti yuxarıdır.
Yerli şirkətlər üzrə ortalama İT maaşlar (2018-ci il)
- Neuron Technologies – 1800 AZN
- Buglance – 1700 AZN
- Prosys MMC – 1400 AZN
- Web Coder Agency – 1200 AZN
- Sinam – 1000 AZN
- Pronet – 600 AZN
Şirkətlərin tələb etdiyi biliklərə əsasən, təklif etdiyi maaş aralığı həmişə müzakirə mövzusu olur. Bəzən şirkətlər vakansiyada İT-də mümkün olan hər şeyi qeyd edib, sonda da gülünc maaş təklif edirlər.
Amma bir məqamı da unutmamaq lazımdır ki, İT bazarda da tələb-təklif məsələsi aktualdır. Təcrübəli və dəyərli işçilər hər sahədə olduğu kimi proqramlaşdırmada da yuxarı maaşlara iddia edirlər. Yeni başlayanlar isə az biliklə aşağı maaşa qane olurlar. Həmçinin, bazarda kiçik şirkətlər də çoxluq təşkil edir və onlara aşağı maaşa işləyəcək proqramçılar lazım gəlir.
Maaş uyğunsuzluğu mən yeni başlayan dövrlərdə(2012) də var idi, çox güman ondan əvvəl də olub, elə indi də olacaq. Hər kəs nə qədər narazı olsa da, sonda özünə layiq bildiyi maaşa işləyəcək. Ona görə çox da fikir verməmək, həmişə az danışıb, çox iş görmək lazımdır =)
Ümid edirəm məqalə faydalı oldu. Öz fikirlərinizi şərh bölməsində yaza, dostlarınızla paylaşa bilərsiz. Hər kəsə işlərində uğurlar!
15 Şərhlər
sahil
June 2, 2019
cox sagolun deyerli bilgilere gore
Murad Mustafayev
June 6, 2019
Buyurun. Faydalı məlumatlar olduğunu eşitmək sevindiricidir.
Daha da maraqlı və yararlı məqalələr paylaşacağıq
Leyla
June 9, 2019
Məlumata görə çox sağ olun. Python dünyaca ən məşhur dildir, tətbiq sahələri digər dillərdən daha çoxdur. Amma ölkəmizdə hələ də geniş istifadə olunmur. Sizcə, üstünlük təşkil edəcəyi vaxt gələcək bizdə də?
Murad Mustafayev
June 11, 2019
Buyurun, xoşdur.
Python daha çox süni intellekt(Aİ), maşın öyrənməsi(ML), verilənlər elmi(data science) kimi sahələrdə istifadə edilir. Veb saytların hazırlanmasında istifadə edilsə də, PHP kimi geniş yayılmayıb. PHP bütün internetin 80%-ini əhatə edir.
Azərbaycanda Aİ, ML kimi sahələr inkişaf etmədiyindən, daha çox veb saytlara fokus olunduğundan Python-ın geniş istifadəsi bir xeyli vaxt alacaq deyə düşünürəm. Sadaladığım sahələr inkişaf etsə, o zaman Python istifadəsi də sürətli artar.
Azər
June 18, 2019
Çox Sağolun Məlumatlara Görə.
Murad Mustafayev
June 18, 2019
Buyurun, xoşdur
Nicat
September 14, 2019
Məqalələriniz çox maraqlıdır. Dəyərli işlərə görə təşəkkürlər)
Murad Mustafayev
September 17, 2019
Bəyəndiyinizə sevindim. Buyurun, xoşdur
Zöhrab
March 27, 2020
Salam.
Maraqlı məqaləyə görə təşəkkür edirəm.
Məqaləyə daxil etdiyiniz statistikalar da məlumatın dolğun çatdırılmasına köməklik göstərir. Afərin!
Bir sualıma aydınlıq gətirsəniz məmmun olardım.
Proqramçılarla bağlı vakansiyalar qoyulanda hər hansı bir yaş məhdudiyyəti qoyulurmu? Mənim yaşım 40 dan çoxdur və Front-end devolopinglə maraqlanıram. Bu yaşdan sonra iş tapmağımda hər hansı bir problem yaşaya bilərəmmi? Və bu problemin yaşanmaması üçün nə kimi önləmlər ala bilərəm?
Cavabınıza görə qabaqcadan təşəkkür edirəm.
Murad Mustafayev
March 27, 2020
Salam.
Əgər əvvəldən bu sahə üzrə işləmisizsə və illərlə təcrübə varsa rahat tapmaq olar. 40+ yaşı olan və hazırda proqramçı kimi işləyən tanışlarım var. Yox əgər ilk dəfə proqramçı kimi şirkətdə işləyəcəksizsə, onda çox çətin olar.
Amma ətrafınız genişdirsə onlardan freelance kimi işlər götürə bilərsiz. Freelance işləyəndə yaş fərqi olmur, əsas odur ki, verilən tapşırıqları vaxtında və keyfiyyətli yerinə yetirə biləsiz.
Digər variant online freelance saytlarında özünüzü yoxlaya bilərsiz. Rus, türk, ingilis dilli çoxlu freelance saytları var. Həmin saytlarda rəqabət böyük olsa da, bir müddət pulsuz və keyfiyyətli işləyərək, müəyyən müştəri bazası yığa bilərsiz
Nazim
July 28, 2020
Cox dolğun bir melumat oldu her seye göre cox sagolun, size bir sualım var tuekiye ve diger ölkelerde ilkin seviye biliyi olan yazılımcılara sirketler işə göturur ve kicik maaşla hemin şexsi isledirler ve hemin şexsde o sirketde nece il tecrube toplamış yazılımcıkardan biliyin artırır, bizdədə bele bir sey varmı?
Murad Mustafayev
July 28, 2020
Bizdə də iri şirkətlər buna bənzər nələrsə etməyə başlayıblar. Xırda şirkətlərdə də ödənişli və ya ödənişsiz təcrübə proqramları olur. Hansısa şirkətdən başlamaq üçün müəyyən baza biliklərinin, bir neçə portfolio işlərinin olması ilkin iş tapmağa kömək edir. Baza bilikləri də olsa onu yaxşı bilmək lazımdır. Yeni başlayanlar adətən çox şey öyrənmək istəyir amma hamısını da yarımçıq bilirlər. Bu da şirkətlərə adətən uyğun olmur.
Buyurun, xoşdur.
Nazim
July 28, 2020
Sizinle men daha yaxsı nece unsiyet saxlaya bilerem eger size uygundursa, hazırda etraflı öyrenmeye calışıram garsımda bir meqsedim var amma diger yazılımcılar haqqında video baxdıqda hamısı deyir etrafınızda bunan başı cıxan birisi olmalı unsiyet saxlamalısız menim etrafımda ise bu işle mesgul olan hec kes yoxdu hele Azərbaycan da olan yazılımcılar grupu flan ne gederde axtarsam tapamadım eger size uygumdursa sizinle nece elaqe saxlayıb sual vere bilerem?
Fikret
July 28, 2020
Bir onceki serhi yazan Nazimdi, Sizinle men daha yaxsı nece unsiyet saxlaya bilerem eger size uygundursa, hazırda etraflı öyrenmeye calışıram garsımda bir meqsedim var amma diger yazılımcılar haqqında video baxdıqda hamısı deyir etrafınızda bunan başı cıxan birisi olmalı unsiyet saxlamalısız menim etrafımda ise bu işle mesgul olan hec kes yoxdu hele Azərbaycan da olan yazılımcılar grupu flan ne gederde axtarsam tapamadım eger size uygumdursa sizinle nece elaqe saxlayıb sual vere bilerem?
Murad Mustafayev
July 28, 2020
Ətrafınızda İT üzrə bilən şəxslərin olması həqiqətən də böyük üstünlükdür. Həm istiqamət, həm də köməklik baxımından. Əgər elə bir ətrafınız yoxdursa, o ətrafı yaratmaq lazımdır. Bunun üçün kurslar, tədbirlər, konfranslar və s. olur. Həmin yerlərdə iştirak edərək ətraf yarada bilərsiz. Kursda məsələn müəllim və digər tələbələr olur. Müəllim öyrənməyə istiqamət və kömək edir. Tələbələrlə isə birlikdə öyrənmək, əlaqə qurmaq gələcək üçün daha yaxşı ətraf yığmağa kömək edir.
Saytın yuxarısında əlavə nömrəsi və email var. Onlarla əlaqə yarada bilərsiz